Các vấn đề liên quan đến chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội....
Câu hỏi:
Quy định về đóng BHXH
Quy định về đóng BHXH
Trả lời:
Nghị định số 90/2019/NĐ-CP ngày 15/11/2019, áp dụng trên địa bàn Lai Châu từ tháng 01/2020: - Mức 3.430.000 đồng/tháng với đơn vị hoạt động trên địa bàn TP Lai Châu. - Mức 3.070.000 đồng/tháng đối với đơn vị hoạt động trên địa bàn các huyện còn lại.
- Đã qua đào tạo nghề: 3.430.000 đồng +(3.430.000 x 7% (đã đào tạo nghề)) = 3.670.100 đồng/tháng.
- Người lao động làm công việc hoặc chức danh có điều kiện lao động nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm phải cao hơn ít nhất 5%; công việc hoặc chức danh có điều kiện đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm phải cao hơn ít nhất 7% so với mức lương của công việc hoặc chức danh có độ phức tạp tương đương, làm việc trong điều kiện bình thường: 3.430.000+(3.430.000x7%)+(3.430.000+3.430.000x7%)x5% = 3.853.605 đồng.
Quy định về đóng BHXH
Đối với người hưởng lương từ ngân sách là lương cơ sở nhân với hệ số. Với lao động trong doanh nghiệp là mức lương thỏa thuận với chủ sử dụng ghi trong hợp đồng nhưng không thấp hơn lương tối thiểu vùng. (Người lao động đóng BHXH bắt buộc trên nền tiền lương cơ bản).
Từ 1/1/2016 đến hết năm 2017, mức đóng dựa trên lương cộng phụ cấp ghi trong hợp đồng lao động. Từ 1/1/2018 trở đi, đóng trên lương cùng phụ cấp và các khoản bổ sung ghi trong hợp đồng lao động. Phụ cấp được xác định là các khoản cố định, ít biến động, gồm tiền để bù đắp điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà lương thỏa thuận trong hợp đồng chưa tính đến hoặc tính chưa đầy đủ.
- Chỉ riêng đóng BHXH: Theo quy định, người lao động đóng 8%, còn lại 17,5% sẽ do người sử dụng lao động đóng, tổng cộng 25,5% tiền lương đóng vào quỹ BHXH.
- Mức đóng BHYT, BHTN: Người lao động đóng 2,5% (1,5% BHYT + 1% BHTN), Người sử dụng lao động đóng 4% (3% BHYT + 1% BHTN).
* Tỷ lệ đóng BHXH, BHYT, BHTN qua các năm: Các khoản người lao động, người sử dụng lao động phải đóng góp (kể cả BHYT, BHTN, TNLĐ BNN) từ 01/01/2007 đến nay
Từ 1/1/2016 đến hết năm 2017, mức đóng dựa trên lương cộng phụ cấp ghi trong hợp đồng lao động. Từ 1/1/2018 trở đi, đóng trên lương cùng phụ cấp và các khoản bổ sung ghi trong hợp đồng lao động. Phụ cấp được xác định là các khoản cố định, ít biến động, gồm tiền để bù đắp điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động mà lương thỏa thuận trong hợp đồng chưa tính đến hoặc tính chưa đầy đủ.
- Chỉ riêng đóng BHXH: Theo quy định, người lao động đóng 8%, còn lại 17,5% sẽ do người sử dụng lao động đóng, tổng cộng 25,5% tiền lương đóng vào quỹ BHXH.
- Mức đóng BHYT, BHTN: Người lao động đóng 2,5% (1,5% BHYT + 1% BHTN), Người sử dụng lao động đóng 4% (3% BHYT + 1% BHTN).
* Tỷ lệ đóng BHXH, BHYT, BHTN qua các năm: Các khoản người lao động, người sử dụng lao động phải đóng góp (kể cả BHYT, BHTN, TNLĐ BNN) từ 01/01/2007 đến nay
| Năm | Người sử dụng lao động (%) | Người lao động (%) | Tổng cộng (%) | |||||
| BHXH | BHYT | BHTN | BHTNLĐ, BNN | BHXH | BHYT | BHTN | ||
| Từ 01/01/2007-31/12/2008 | 15 | 2 | 0 | 0 | 5 | 1 | 0 | 23 |
| Từ 01/01/2009-31/12/2009 | 15 | 2 | 1 | 0 | 5 | 1 | 1 | 25 |
| Từ 01/01/2010-31/12/2011 | 16 | 3 | 1 | 0 | 6 | 1,5 | 1 | 28,5 |
| Từ 01/01/2012-31/12/2013 | 17 | 3 | 1 | 0 | 7 | 1,5 | 1 | 30,5 |
| Từ 01/2014 đến T5/2017 | 18 | 3 | 1 | 0 | 8 | 1,5 | 1 | 32,5 |
| Từ T6/2017 đến nay (năm 2020) | 17 | 3 | 1 | 0.5 | 8 | 1.5 | 1 | 32 |
* Mức lương tối thiểu vùng
| Vùng | Mức lương tối thiểu vùng 2016 | Mức lương tối thiểu vùng 2017 | Mức lương tối thiểu vùng 2018 | Mức lương tối thiểu vùng 2019 |
| Căn cứ Nghị định | Số 122/2015/NĐ-CP | Số 153/2016/NĐ-CP | Số 141/2017/NĐ-CP | Số 157/2018/NĐ-CP |
| Thời gian áp dụng | 01/01/2016–31/12/2016 | 01/01/2017-31/12/2016 | 01/01/2018 –31/12/2018 | 01/01/2019-31/12/2019 |
| Vùng I | 3.500.000 đồng/tháng | 3.750.000 đồng/tháng | 3.980.000 đồng/tháng | 4.180.000 đồng/tháng |
| Vùng II | 3.100.000 đồng/tháng | 3.320.000 đồng/tháng | 3.530.000 đồng/tháng | 3.710.000 đồng/tháng |
| Vùng III | 2.700.000 đồng/tháng | 2.900.000 đồng/tháng | 3.090.000 đồng/tháng | 3.250.000 đồng/tháng |
| Vùng IV | 2.400.000đồng/tháng | 2.580.000đồng/tháng | 2.760.000đồng/tháng | 2.920.000 đồng/tháng |
Nghị định số 90/2019/NĐ-CP ngày 15/11/2019, áp dụng trên địa bàn Lai Châu từ tháng 01/2020: - Mức 3.430.000 đồng/tháng với đơn vị hoạt động trên địa bàn TP Lai Châu. - Mức 3.070.000 đồng/tháng đối với đơn vị hoạt động trên địa bàn các huyện còn lại.
- Đã qua đào tạo nghề: 3.430.000 đồng +(3.430.000 x 7% (đã đào tạo nghề)) = 3.670.100 đồng/tháng.
- Người lao động làm công việc hoặc chức danh có điều kiện lao động nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm phải cao hơn ít nhất 5%; công việc hoặc chức danh có điều kiện đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm phải cao hơn ít nhất 7% so với mức lương của công việc hoặc chức danh có độ phức tạp tương đương, làm việc trong điều kiện bình thường: 3.430.000+(3.430.000x7%)+(3.430.000+3.430.000x7%)x5% = 3.853.605 đồng.
Câu hỏi:
Quy định về hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe
Quy định về hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe
Trả lời:
1. Điều kiện, thời gian hưởng
- NLĐ đã nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau đủ thời gian trong 1 năm, lao động nữ ngay sau thời gian hưởng chế độ thai sản; trong khoảng thời gian 30 ngày đầu trở lại làm việc mà sức khỏe chưa phục hồi thì được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe từ 5 ngày đến 10 ngày trong 1 năm mà sức khỏe chưa phục hồi.
- NLĐ sau khi điều trị ổn định thương tật, bệnh tật do tai nạn lao động.
- Thời gian nghỉ DSPHSK bao gồm cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần. Trường hợp có thời gian nghỉ DSPHSK từ cuối năm trước chuyển tiếp sang đầu năm sau thì thời gian nghỉ đó được tính cho năm trước.
2. Số ngày nghỉ DSPHSK cụ thể
Do người SDLĐ và BCH công đoàn cơ sở quyết định, trường hợp đơn vị SDLĐ chưa có công đoàn cơ sở thì do người SDLĐ quyết định như sau:
- Tối đa 10 ngày đối với NLĐ sức khỏe chưa phục hồi sau thời gian ốm đau do mắc bệnh cần chữa trị dài ngày hoặc đối với lao động nữ sinh một lần từ hai con trở lên.
- Tối đa 7 ngày đối với NLĐ sức khỏe chưa phục hồi sau thời gian ốm đau do phải phẫu thuật hoặc lao động nữ sinh con phải phẫu thuật.
- Bằng 5 ngày đối với các trường hợp khác.
- NLĐ sau khi điều trị ổn định thương tật, bệnh tật do tai nạn lao động được nghỉ từ 5 ngày đến 10 ngày.
3. Mức hưởng chế độ DSPHSK:
- Sau ốm đau, thai sản: một ngày bằng 30% mức lương cơ sở.
- Sau khi điều trị thương tật, bệnh tật: Mức hưởng một ngày bằng 25% mức lương cơ sở nếu nghỉ DSPHSK tại gia đình; bằng 40% mức lương cơ sở nếu nghỉ DSPHSK tại cơ sở tập trung.
Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 (Nghị quyết 93/2015/QH13;Nghị định 115/2015/NĐ-CP của CP và Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số nội dung về bảo hiểm xã hội
Quy định về hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe:1. Điều kiện, thời gian hưởng
- NLĐ đã nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau đủ thời gian trong 1 năm, lao động nữ ngay sau thời gian hưởng chế độ thai sản; trong khoảng thời gian 30 ngày đầu trở lại làm việc mà sức khỏe chưa phục hồi thì được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe từ 5 ngày đến 10 ngày trong 1 năm mà sức khỏe chưa phục hồi.
- NLĐ sau khi điều trị ổn định thương tật, bệnh tật do tai nạn lao động.
- Thời gian nghỉ DSPHSK bao gồm cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần. Trường hợp có thời gian nghỉ DSPHSK từ cuối năm trước chuyển tiếp sang đầu năm sau thì thời gian nghỉ đó được tính cho năm trước.
2. Số ngày nghỉ DSPHSK cụ thể
Do người SDLĐ và BCH công đoàn cơ sở quyết định, trường hợp đơn vị SDLĐ chưa có công đoàn cơ sở thì do người SDLĐ quyết định như sau:
- Tối đa 10 ngày đối với NLĐ sức khỏe chưa phục hồi sau thời gian ốm đau do mắc bệnh cần chữa trị dài ngày hoặc đối với lao động nữ sinh một lần từ hai con trở lên.
- Tối đa 7 ngày đối với NLĐ sức khỏe chưa phục hồi sau thời gian ốm đau do phải phẫu thuật hoặc lao động nữ sinh con phải phẫu thuật.
- Bằng 5 ngày đối với các trường hợp khác.
- NLĐ sau khi điều trị ổn định thương tật, bệnh tật do tai nạn lao động được nghỉ từ 5 ngày đến 10 ngày.
3. Mức hưởng chế độ DSPHSK:
- Sau ốm đau, thai sản: một ngày bằng 30% mức lương cơ sở.
- Sau khi điều trị thương tật, bệnh tật: Mức hưởng một ngày bằng 25% mức lương cơ sở nếu nghỉ DSPHSK tại gia đình; bằng 40% mức lương cơ sở nếu nghỉ DSPHSK tại cơ sở tập trung.
Câu hỏi:
Câu 1: Để nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ gặp khó khăn do đại dịch COVID-19, người lao động, đơn vị sử dụng lao động có thể nộp hồ sơ trực tuyến không? Nếu được thì nộp ở đâu?
Câu 1: Để nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ gặp khó khăn do đại dịch COVID-19, người lao động, đơn vị sử dụng lao động có thể nộp hồ sơ trực tuyến không? Nếu được thì nộp ở đâu?
Trả lời:
Người lao động và đơn vị sử dụng lao động có thể nộp trực tuyến hồ sơ đề nghị hỗ trợ gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia (tại địa chỉ: https://ncovi.dichvucong.gov.vn/). Cổng Dịch vụ công Quốc gia sẽ gửi hồ sơ sang cơ quan bảo hiểm xã hội để giải quyết (đối với dịch vụ công "Tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất") và xác nhận (đối với các dịch vụ công khác).
Đồng thời, để hoàn thiện hồ sơ đề nghị hỗ trợ gặp khó khăn do đại dịch COVID-19, đơn vị sử dụng lao động có thể nộp hồ sơ để Cơ quan bảo hiểm xã hội xác nhận theo quy định tại Chương I, II, III của Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg trên Cổng Dịch vụ công Bảo hiểm xã hội Việt Nam (tại địa chỉ: https://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn/) hoặc trên phần mềm của nhà cung cấp dịch vụ kê khai bảo hiểm xã hội điện tử (I-VAN).
Người lao động và đơn vị sử dụng lao động có thể nộp trực tuyến hồ sơ đề nghị hỗ trợ gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia (tại địa chỉ: https://ncovi.dichvucong.gov.vn/). Cổng Dịch vụ công Quốc gia sẽ gửi hồ sơ sang cơ quan bảo hiểm xã hội để giải quyết (đối với dịch vụ công "Tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất") và xác nhận (đối với các dịch vụ công khác).
Đồng thời, để hoàn thiện hồ sơ đề nghị hỗ trợ gặp khó khăn do đại dịch COVID-19, đơn vị sử dụng lao động có thể nộp hồ sơ để Cơ quan bảo hiểm xã hội xác nhận theo quy định tại Chương I, II, III của Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg trên Cổng Dịch vụ công Bảo hiểm xã hội Việt Nam (tại địa chỉ: https://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn/) hoặc trên phần mềm của nhà cung cấp dịch vụ kê khai bảo hiểm xã hội điện tử (I-VAN).
Câu hỏi:
Câu 2. Các doanh nghiệp thành lập mới từ sau ngày 01/7/2021 thì có được giảm mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp không?
Câu 2. Các doanh nghiệp thành lập mới từ sau ngày 01/7/2021 thì có được giảm mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp không?
Trả lời:
Theo quy định tại Nghị quyết số 68/NQ-CP và Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg thì người sử dụng lao động được áp dụng mức đóng bằng 0% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội vào Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệptrong 12 tháng (thời gian từ ngày 01/7/2021 đến hết ngày 30/6/2022), bao gồm cả cácdoanh nghiệp thành lập mới từ sau ngày 01/7/2021.
Theo quy định tại Nghị quyết số 68/NQ-CP và Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg thì người sử dụng lao động được áp dụng mức đóng bằng 0% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội vào Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệptrong 12 tháng (thời gian từ ngày 01/7/2021 đến hết ngày 30/6/2022), bao gồm cả cácdoanh nghiệp thành lập mới từ sau ngày 01/7/2021.
Câu hỏi:
Khi tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH) người lao động sẽ được hưởng những chế độ BHXH nào? Tham gia BHXH tự nguyện được hưởng chế độ gì?.
Khi tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH) người lao động sẽ được hưởng những chế độ BHXH nào? Tham gia BHXH tự nguyện được hưởng chế độ gì?.
Trả lời:
Người lao động trong các cơ quan, đơn vị tham gia BHXH bắt buộc sẽ được hưởng các chế độ BHXH ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất và chế độ bảo hiểm thất nghiệp, chế độ BHYT. BHXH tự nguyện chỉ thực hiện hai chế độ là hưu trí và tử tuất.
Người lao động trong các cơ quan, đơn vị tham gia BHXH bắt buộc sẽ được hưởng các chế độ BHXH ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất và chế độ bảo hiểm thất nghiệp, chế độ BHYT. BHXH tự nguyện chỉ thực hiện hai chế độ là hưu trí và tử tuất.
Câu hỏi:
Cách tính lương hưu như thế nào?Tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa mà người lao động được hưởng khi về hưu?
Cách tính lương hưu như thế nào?Tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa mà người lao động được hưởng khi về hưu?
Trả lời:
Người lao động tham gia BHXH đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu và đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên thì sẽ được hưởng chế độ hưu trí.
Lương hưu được tính dựa theo tỷ lệ hưởng lương hưu và mức tiền lương bình quân tháng đóng BHXH của người lao động
(Lương hưu = Tỷ lệ hưởng lương hưu (X) Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH).
Người lao động tham gia BHXH đủ điều kiện về tuổi nghỉ hưu và đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên thì sẽ được hưởng chế độ hưu trí.
Lương hưu được tính dựa theo tỷ lệ hưởng lương hưu và mức tiền lương bình quân tháng đóng BHXH của người lao động
(Lương hưu = Tỷ lệ hưởng lương hưu (X) Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH).
- Đối với lao động nam: nghỉ hưu từ năm 2022 trở đi: 45% mức bình quân lương tháng đóng BHXH tương ứng với 20 năm đóng BHXH. Sau đó cứ mỗi năm tính thêm 2%.
- Đối với lao động nữ: 45% mức bình quân lương tháng đóng BHXH tương ứng với 15 năm đóng BHXH. Sau đó cứ mỗi năm tính thêm 2%.
* Mức hưởng lương hưu tối đa của người lao động là 75% mức bình quân lương tháng đóng BHXH do vậy lao động nam phải có 35 năm đóng BHXH và lao động nữ phải có 30 năm đóng BHXH mới được hưởng lương hưu ở mức tối đa là 75%.
Câu hỏi:
Những lợi ích khi hưởng chế độ hưu trí?
Những lợi ích khi hưởng chế độ hưu trí?
Trả lời:
- Tham gia BHXH để lúc về già được hưởng lương hưu đảm bảo cuộc sống và được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí để được chăm sóc sức khỏe, đây là bản chất nhân văn của chính sách, là chính sách hỗ trợ thiết thực cho người lao động. Thời gian đóng BHXH chính là thành quả của quá trình lao động, là một khoản tích lũy của bản thân khi còn sức khỏe, còn thu nhập để dành khi về già.
- Người lao động có lương hưu, đồng nghĩa với việc sẽ có nguồn thu nhập ổn định hằng tháng bảo đảm cuộc sống khi về già, giúp NLĐ tự chủ hơn trong cuộc sống của mình, không phải lệ thuộc vào gia đình và xã hội.
- Được cấp thẻ BHYT miễn phí (với mức hưởng 95% chi phí khám, chữa bệnh) trong suốt thời gian hưởng lương hưu để thực hiện khám chữa bệnh, không phải lo lắng khi không may bị ốm đau, bệnh tật.
- Lương hưu được Nhà nước điều chỉnh định kỳ theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế, vì vậy, người hưởng lương hưu luôn được bảo toàn giá trị, không bị rủi ro khi đồng tiền mất giá.
- Khi người lao động qua đời, người lo mai táng sẽ được hưởng trợ cấp mai táng (bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm mất) và thân nhân người lao động sẽ được hưởng trợ cấp tuất một lần hoặc trợ cấp tuất hằng tháng nếu đủ điều kiện theo quy định.
- Người lao động có lương hưu, đồng nghĩa với việc sẽ có nguồn thu nhập ổn định hằng tháng bảo đảm cuộc sống khi về già, giúp NLĐ tự chủ hơn trong cuộc sống của mình, không phải lệ thuộc vào gia đình và xã hội.
- Được cấp thẻ BHYT miễn phí (với mức hưởng 95% chi phí khám, chữa bệnh) trong suốt thời gian hưởng lương hưu để thực hiện khám chữa bệnh, không phải lo lắng khi không may bị ốm đau, bệnh tật.
- Lương hưu được Nhà nước điều chỉnh định kỳ theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế, vì vậy, người hưởng lương hưu luôn được bảo toàn giá trị, không bị rủi ro khi đồng tiền mất giá.
- Khi người lao động qua đời, người lo mai táng sẽ được hưởng trợ cấp mai táng (bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm mất) và thân nhân người lao động sẽ được hưởng trợ cấp tuất một lần hoặc trợ cấp tuất hằng tháng nếu đủ điều kiện theo quy định.
Câu hỏi:
Vì sao người lao động không nên đề nghị giải quyết, nhận BHXH một lần?
Vì sao người lao động không nên đề nghị giải quyết, nhận BHXH một lần?
Trả lời:
Việc nhận BHXH một lần sẽ đem đến nhiều thiệt thòi cho NLĐ.
Khi lựa chọn hưởng BHXH một lần, vì cái lợi trước mắt là có tiền để chi tiêu cho giai đoạn hiện tại nhưng đã bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu cho cả thời gian khi về già khi không còn tạo ra thu nhập, không có điều kiện vật chất đảm bảo cho cuộc sống lúc tuổi già, không có cơ hội ổn định cuộc sống khi mà rất nhiều việc cần tài chính để trang trải; Đặc biệt là sẽ mất đi quyền lợi được cấp thẻ BHYT miễn phí để hưởng các quyền lợi về khám chữa bệnh BHYT, chăm sóc sức khỏe khi tuổi già, trong khi ở độ tuổi này thường xuyên đau ốm. Và mất đi chế độ tử tuất như tiền mai táng phí, trợ cấp tuất một lần, thậm chí là các suất tuất hàng tháng (cho con dưới 18 tuổi, vợ/chồng, bố mẹ hết tuổi lao động theo quy định). Việc người lao động nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc họ tự tước bỏ quyền được đảm bảo an sinh xã hội của bản thân, tự rời khỏi hệ thống an sinh xã hội.
- Người lao động nhận BHXH một lần sẽ phải chấp nhận sự thiệt thòi rất lớn. Với mức 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương; trong khi mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. Như vậy, nếu lĩnh BHXH một lần, người lao động sẽ bị thiệt khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH sau năm 2014. Nếu so sánh với việc tích lũy thời gian để hưởng lương hưu, thì thiệt thòi là không tính hết được.
- Không được cộng nối thời gian tham gia BHXH. Khi người lao động đã nhận BHXH một lần, nếu tiếp tục quay lại tham gia BHXH sẽ không được cộng nối thời gian đã đóng BHXH trước đó, dẫn đến người lao động có thể không đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động hoặc nếu đủ điều kiện thì mức lương hưu cũng không cao. Do vậy người lao động nên xem xét, hiểu rõ, nếu với những khó khăn trước mắt, người lao động hoàn toàn có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH, khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện (được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng với các mức 10%-25%-30% trên mức đóng BHXH hằng tháng bằng mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn) để được cộng nối thời gian tham gia BHXH trước đó để hưởng chế độ hưu trí (chuẩn nghèo khu vực nông thôn về thu nhập là 1.500.000 đồng/người/tháng). Thời gian đóng BHXH càng nhiều thì mức hưởng sẽ càng cao.
Việc nhận BHXH một lần sẽ đem đến nhiều thiệt thòi cho NLĐ.
Khi lựa chọn hưởng BHXH một lần, vì cái lợi trước mắt là có tiền để chi tiêu cho giai đoạn hiện tại nhưng đã bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu cho cả thời gian khi về già khi không còn tạo ra thu nhập, không có điều kiện vật chất đảm bảo cho cuộc sống lúc tuổi già, không có cơ hội ổn định cuộc sống khi mà rất nhiều việc cần tài chính để trang trải; Đặc biệt là sẽ mất đi quyền lợi được cấp thẻ BHYT miễn phí để hưởng các quyền lợi về khám chữa bệnh BHYT, chăm sóc sức khỏe khi tuổi già, trong khi ở độ tuổi này thường xuyên đau ốm. Và mất đi chế độ tử tuất như tiền mai táng phí, trợ cấp tuất một lần, thậm chí là các suất tuất hàng tháng (cho con dưới 18 tuổi, vợ/chồng, bố mẹ hết tuổi lao động theo quy định). Việc người lao động nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc họ tự tước bỏ quyền được đảm bảo an sinh xã hội của bản thân, tự rời khỏi hệ thống an sinh xã hội.
- Người lao động nhận BHXH một lần sẽ phải chấp nhận sự thiệt thòi rất lớn. Với mức 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương; trong khi mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. Như vậy, nếu lĩnh BHXH một lần, người lao động sẽ bị thiệt khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH sau năm 2014. Nếu so sánh với việc tích lũy thời gian để hưởng lương hưu, thì thiệt thòi là không tính hết được.
- Không được cộng nối thời gian tham gia BHXH. Khi người lao động đã nhận BHXH một lần, nếu tiếp tục quay lại tham gia BHXH sẽ không được cộng nối thời gian đã đóng BHXH trước đó, dẫn đến người lao động có thể không đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động hoặc nếu đủ điều kiện thì mức lương hưu cũng không cao. Do vậy người lao động nên xem xét, hiểu rõ, nếu với những khó khăn trước mắt, người lao động hoàn toàn có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH, khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện (được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng với các mức 10%-25%-30% trên mức đóng BHXH hằng tháng bằng mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn) để được cộng nối thời gian tham gia BHXH trước đó để hưởng chế độ hưu trí (chuẩn nghèo khu vực nông thôn về thu nhập là 1.500.000 đồng/người/tháng). Thời gian đóng BHXH càng nhiều thì mức hưởng sẽ càng cao.
Câu hỏi:
Hiện nay tôi đã 43 tuổi, tôi muốn tham gia Bảo hiểm xã hội để có thể được hưởng chế độ hưu trí khi về già. Vậy tôi phải tham gia Bảo hiểm như thế nào để có thể hưởng lương hưu theo quy định của Luật Bảo hiểm năm 2014?
Hiện nay tôi đã 43 tuổi, tôi muốn tham gia Bảo hiểm xã hội để có thể được hưởng chế độ hưu trí khi về già. Vậy tôi phải tham gia Bảo hiểm như thế nào để có thể hưởng lương hưu theo quy định của Luật Bảo hiểm năm 2014?
Trả lời:
Nếu anh, chị làm việc tại đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp thuộc đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc thì anh chị hoàn toàn có quyền yêu cầu chủ doanh nghiệp, đơn vị, tổ chức phải đóng BHXH, BHYT cho anh, chị và người lao động trong đơn vị.
Hiện anh, chị đã 43 tuổi bắt đầu tham gia BHXH thì có thể được hưởng chế độ hưu trí khi đủ tuổi nghỉ hưu (ở điều kiện lao động bình thường: khi đó Nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi), với điều kiện anh, chị phải đóng thêm một lần cho những năm còn thiếu để đủ 20 năm đóng BHXH. Trường hợp anh, chị không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc thì anh, chị nên tham gia BHXH tự nguyện với mức đóng BHXH hằng tháng do anh, chị lựa chọn theo quy định đến khi đủ tuổi nghỉ hưu thì đóng luôn một lần cho những năm còn thiếu để đủ 20 năm đóng BHXH để đủ điều kiện về hưu.
Tuy nhiên, theo nghị quyết của Trung ương Đảng, chương trình, kế hoạch của Nhà nước thì năm 2023 sẽ sửa Luật BHXH: điều kiện về thời gian tham gia đóng BHXH để hưởng chế độ hưu trí rút xuống còn 15 năm và lộ trình tiếp theo thì chỉ còn 10 đóng BHXH để hưởng chế độ hưu trí. Nhưng nếu số năm đóng BHXH càng cao thì đồng nghĩa với tỷ lệ hưởng lương hưu càng cao.
1. Ý nghĩa của Bảo hiểm xã hội - không nên nhận BHXH một lần
Nếu anh, chị làm việc tại đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp thuộc đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc thì anh chị hoàn toàn có quyền yêu cầu chủ doanh nghiệp, đơn vị, tổ chức phải đóng BHXH, BHYT cho anh, chị và người lao động trong đơn vị.
Hiện anh, chị đã 43 tuổi bắt đầu tham gia BHXH thì có thể được hưởng chế độ hưu trí khi đủ tuổi nghỉ hưu (ở điều kiện lao động bình thường: khi đó Nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi), với điều kiện anh, chị phải đóng thêm một lần cho những năm còn thiếu để đủ 20 năm đóng BHXH. Trường hợp anh, chị không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc thì anh, chị nên tham gia BHXH tự nguyện với mức đóng BHXH hằng tháng do anh, chị lựa chọn theo quy định đến khi đủ tuổi nghỉ hưu thì đóng luôn một lần cho những năm còn thiếu để đủ 20 năm đóng BHXH để đủ điều kiện về hưu.
Tuy nhiên, theo nghị quyết của Trung ương Đảng, chương trình, kế hoạch của Nhà nước thì năm 2023 sẽ sửa Luật BHXH: điều kiện về thời gian tham gia đóng BHXH để hưởng chế độ hưu trí rút xuống còn 15 năm và lộ trình tiếp theo thì chỉ còn 10 đóng BHXH để hưởng chế độ hưu trí. Nhưng nếu số năm đóng BHXH càng cao thì đồng nghĩa với tỷ lệ hưởng lương hưu càng cao.
1. Ý nghĩa của Bảo hiểm xã hội - không nên nhận BHXH một lần
Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.
- Bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc là loại hình BHXH do Nhà nước tổ chức mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia.
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình BHXH do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.
BHXH là một trong những trụ cột chính trong hệ thống an sinh xã hội, chính sách BHXH có vai trò quan trọng trong công tác chăm lo, bảo vệ và phát triển con người, vì sự tiến bộ và công bằng xã hội; việc bảo đảm an sinh xã hội là chủ trương nhất quán và xuyên suốt của Đảng, Nhà nước ta trong quá trình lãnh đạo, điều hành đất nước.
- Bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc là loại hình BHXH do Nhà nước tổ chức mà người lao động và người sử dụng lao động phải tham gia.
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình BHXH do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình và Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.
BHXH là một trong những trụ cột chính trong hệ thống an sinh xã hội, chính sách BHXH có vai trò quan trọng trong công tác chăm lo, bảo vệ và phát triển con người, vì sự tiến bộ và công bằng xã hội; việc bảo đảm an sinh xã hội là chủ trương nhất quán và xuyên suốt của Đảng, Nhà nước ta trong quá trình lãnh đạo, điều hành đất nước.
Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng và thực hiện chính sách an sinh xã hội, bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội, coi đó vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển bền vững đất nước, thể hiện tính ưu việt, bản chất tốt đẹp của chế độ ta. Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về cải cách chính sách BHXH (Nghị quyết số 28) đã đề ra nhiều giải pháp hữu hiệu nhằm tăng nhanh diện bao phủ người tham gia BHXH, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân và đảm bảo ngày càng tốt hơn quyền lợi của người tham gia BHXH; Nghị quyết xác định rõ nhiệm vụ “Cấp ủy đảng, chính quyền các cấp tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác thông tin, tuyên truyền; đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội để cán bộ, đảng viên, nhân dân hiểu rõ sự cần thiết, lợi ích, vai trò, ý nghĩa và những nội dung cơ bản của cải cách chính sách bảo hiểm xã hội đối với bảo đảm an sinh xã hội, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo sự đồng thuận, thống nhất trong thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội”.
Lương hưu - chế độ hưu trí là một trong những chế độ người lao động được hưởng khi tham gia BHXH - là chế độ, khoản phí được chi trả cho những người lao động đã đến độ tuổi về hưu (hết tuổi lao động) theo quy định của pháp luật. Lương hưu được tính dựa theo tỷ lệ hưởng lương hưu và mức tiền lương bình quân tháng đóng BHXH của người lao động. Chế độ này sẽ giúp bảo đảm cho người lao động khi về già sẽ có khoản chi phí cần thiết để chi trả cho nhu cầu sống cơ bản, chăm sóc sức khỏe của bản thân.
Chế độ hưu trí BHXH cùng các chế độ BHXH khác đã góp phần rất to lớn trong việc ổn định đời sống của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; chế độ hưu trí luôn có vị trí vai trò đặc biệt quan trọng với người lao động, người tham gia BHXH và gia đình họ. Chế độ hưu trí giúp cho người lao động yên tâm lao động, làm việc, công tác, thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của đất nước trong thời kỳ đổi mới.
2. Ý nghĩa, giá trị của việc hưởng lương hưu hằng thángChế độ hưu trí BHXH cùng các chế độ BHXH khác đã góp phần rất to lớn trong việc ổn định đời sống của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; chế độ hưu trí luôn có vị trí vai trò đặc biệt quan trọng với người lao động, người tham gia BHXH và gia đình họ. Chế độ hưu trí giúp cho người lao động yên tâm lao động, làm việc, công tác, thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của đất nước trong thời kỳ đổi mới.
- Tham gia BHXH để lúc về già được hưởng lương hưu đảm bảo cuộc sống và được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí để được chăm sóc sức khỏe, đây là bản chất nhân văn của chính sách, là chính sách hỗ trợ thiết thực cho người lao động. Thời gian đóng BHXH chính là thành quả của quá trình lao động, là một khoản tích lũy của bản thân khi còn sức khỏe, còn thu nhập để dành khi về già.
- Người lao động có lương hưu, đồng nghĩa với việc sẽ có nguồn thu nhập ổn định hằng tháng bảo đảm cuộc sống khi về già, giúp NLĐ tự chủ hơn trong cuộc sống của mình, không phải lệ thuộc vào gia đình và xã hội.
- Được cấp thẻ BHYT miễn phí (với mức hưởng 95% chi phí khám, chữa bệnh) trong suốt thời gian hưởng lương hưu để thực hiện khám chữa bệnh, không phải lo lắng khi không may bị ốm đau, bệnh tật.
- Lương hưu được Nhà nước điều chỉnh định kỳ theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế, vì vậy, người hưởng lương hưu luôn được bảo toàn giá trị, không bị rủi ro khi đồng tiền mất giá.
- Khi người lao động qua đời, người lo mai táng sẽ được hưởng trợ cấp mai táng (bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm mất) và thân nhân người lao động sẽ được hưởng trợ cấp tuất một lần hoặc trợ cấp tuất hằng tháng nếu đủ điều kiện theo quy định.
3. Những thiệt thòi khi người lao động lựa chọn nhận BHXH một lần, cụ thể:- Người lao động có lương hưu, đồng nghĩa với việc sẽ có nguồn thu nhập ổn định hằng tháng bảo đảm cuộc sống khi về già, giúp NLĐ tự chủ hơn trong cuộc sống của mình, không phải lệ thuộc vào gia đình và xã hội.
- Được cấp thẻ BHYT miễn phí (với mức hưởng 95% chi phí khám, chữa bệnh) trong suốt thời gian hưởng lương hưu để thực hiện khám chữa bệnh, không phải lo lắng khi không may bị ốm đau, bệnh tật.
- Lương hưu được Nhà nước điều chỉnh định kỳ theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế, vì vậy, người hưởng lương hưu luôn được bảo toàn giá trị, không bị rủi ro khi đồng tiền mất giá.
- Khi người lao động qua đời, người lo mai táng sẽ được hưởng trợ cấp mai táng (bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm mất) và thân nhân người lao động sẽ được hưởng trợ cấp tuất một lần hoặc trợ cấp tuất hằng tháng nếu đủ điều kiện theo quy định.
- Khi nhận BHXH một lần, người lao động sẽ mất đi cơ hội được hưởng lương hưu, không có điều kiện vật chất đảm bảo cho cuộc sống lúc tuổi già, không có cơ hội ổn định cuộc sống. Đặc biệt là sẽ mất đi quyền lợi được cấp thẻ BHYT miễn phí để hưởng các quyền lợi về khám chữa bệnh BHYT, chăm sóc sức khỏe khi tuổi già, trong khi ở độ tuổi này thường xuyên đau ốm; mất đi chế độ tử tuất như tiền mai táng phí, trợ cấp tuất một lần, thậm chí là các suất tuất hàng tháng (cho con dưới 18 tuổi, vợ/chồng, bố mẹ hết tuổi lao động theo quy định). Việc người lao động nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc họ tự tước bỏ quyền được đảm bảo an sinh xã hội của bản thân, tự rời khỏi hệ thống an sinh xã hội.
- Người lao động nhận BHXH một lần sẽ phải chấp nhận sự thiệt thòi rất lớn. Với mức 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương; trong khi mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. Như vậy, nếu lĩnh BHXH một lần, người lao động sẽ bị thiệt khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH sau năm 2014. Nếu so sánh với việc tích lũy thời gian để hưởng lương hưu, thì thiệt thòi là không tính hết được.
- Người lao động nhận BHXH một lần sẽ phải chấp nhận sự thiệt thòi rất lớn. Với mức 22% tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương; trong khi mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. Như vậy, nếu lĩnh BHXH một lần, người lao động sẽ bị thiệt khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH sau năm 2014. Nếu so sánh với việc tích lũy thời gian để hưởng lương hưu, thì thiệt thòi là không tính hết được.
- Không được cộng nối thời gian tham gia BHXH. Khi người lao động đã nhận BHXH một lần, nếu tiếp tục quay lại tham gia BHXH sẽ không được cộng nối thời gian đã đóng BHXH trước đó, dẫn đến người lao động có thể không đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động hoặc nếu đủ điều kiện thì mức lương hưu cũng không cao. Do vậy người lao động nên xem xét, hiểu rõ, nếu với những khó khăn trước mắt, người lao động hoàn toàn có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH, khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện (được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng với các mức 10%-25%-30% trên mức đóng BHXH hằng tháng bằng mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn) để được cộng nối thời gian tham gia BHXH trước đó để hưởng chế độ hưu trí (chuẩn nghèo khu vực nông thôn về thu nhập là 1.500.000 đồng/người/tháng). Thời gian đóng BHXH càng nhiều thì mức hưởng sẽ càng cao.